HAYRABOLU

HAYRABOLU HAKKINDA
DOĞAL YAPI :

Tekirdağ iline 52 km uzaklıkta olan Hayrabolu'nun kuzeyinde Kırklareli, batısında Edirne, güneyinde Tekirdağ, doğusunda Muratlı bulunmaktadır. Toplam yüz ölçümü 1035 km2 'dir.

Bölgenin en verimli topraklarına sahip olan Hayrabolu, il merkezinin kuzey batısında Ergene havzasında, Hayrabolu deresi vadisinde kurulmuştur.

Arazisinin %60'ı ova, % 35'i hafif engebeli olup %5'i orman örtüsüyle kaplıdır. İlçenin deniz seviyesinden en yüksek yeri 269 metreyle Kabahöyük tepesidir. Hayrabolu'nun batı kesimleri Ganoz (Işıklar) dağının alçak olan kuzeybatı uzantıları engebelidir. Bunun dışındaki alanlar ise çok parçalanmamış ve yer yer dalgalı düzlüklerden oluşan bir plato niteliğindedir.

Hayrabolu vadisi "U" kesitli, iki yamacı farklı eğilimli bir vadidir. Hayrabolu deresinin oluşturduğu bu vadinin güney yamacı, kuzey yamacına göre daha diktir. Hayrabolu'da diğer vadiler Kurtdere, Çengelköprü ve Çurçura vadileridir.

Hayrabolu ilçesi plato görünümünde olup, ortalama yükseltisi 210-220 metre civarındadır.

İlçe Topraklarının sularını Ergene ırmağının önemli kollarından Hayrabolu deresi toplar. Güney- Kuzey yönünde akan Hayrabolu deresi Hayrabolu ilçe merkezinden geçer ve kuzeyde Ergene ırmağına dökülür. Ergene ırmağının önemli kollarından biridir.

Hayrabolu'da 14 adet sulama göleti bulunmaktadır. Bunlar Bayramşah, Büyük karakarlı, Çerkezmüsellim, Dambaslar, Hayrabolu merkez, Hedeyli, Karababa, Karakabak, Örey, Övenler, Parmaksız, Soylu,Susuzmüsellim, Temrezli göletleridir.

Hayrabolu'da Trakya geçit iklimi görülür. Kışları kar ve yağmur yağar.Yazları az yağışlıdır. Kuru soğuklarıyla ünlü olan ilçenin en soğuk zamanı -10 derece olarak tespit edilmiştir.Yıllık yağış ortalaması 600.4mm'dir.

TARİH :

Hayrabolu, Trakya'nın en eski kasabalarından biridir. Eski adı Chariupolis (Rüzgarlı şehir) , bugünkü adının ise fetih sırasında ölen kale komutanı Hanripol'dan ya da "fethin Hayrı boldur." deyiminden geldiği ileri sürülmektedir.
Trakların yerleşim alanlarından biri olduğuna dair belirgin bazı işretlerin bulunduğu İncirlik yurt yeri Hayrabolu'ya 9, Kabahöyük köyüne 2 km uzaklıktadır.
İlçe, tarih çağları boyunca Makedonyalıların, Hun, Avar, Peçenek, Bulgar gibi Türk boylarının akınlarına ve Roma Bizans imparatorluklarının idaresinde bulunmuştur.
Hayrabolu Türkler tarafından 1357 yılında fethedilmişsede bir süre sonra elden çıkmıştır. Hayrabolu 1368 yılında Sultan Murat tarafından son kez ve kesin olarak Bizansın elinden alınmıştır. Bu tarihten sonra Hayrabolu'ya Anadolu'nun muhtelif yerlerinden, bilhassa da Karasi, Sivas, Kayseri ve Ermenek'ten Türkler getirilip yerleştirilmiştir.
Türklerin Trakya'yı almalarını sağlayan kuvvetlerin başında Yörükler gelir. Birçok tarihi kayıtlarda Yörüklarin Sultan Orhan devrinden başlayıp (1324-1362) Fatih Sultan Mehmet'e kadar geçen zamandan süre gelen akınlarıyla, Trakya bölgesinin tamamıyla birlikte Hayrabolu'nun da Türkleştirildiği görülmektedir.
Yörüklerin en büyük beyleri Tekirdağ, Hayrabolu ve Çorlu'da otururdu. Bir ara Tekirdağ'da Yörük ocaklarının 419'a kadar ulaştığı tarihi kayıtlarda vardır. Osmanlılar döneminde Hayrabolu'ya çok

sayıda Türk boyları gelip yerleşmişlerdir. Bu nedenle de bir çok yerleşim birimi ve köylerin adı ,bu boylardan gelmektedir.

Efendiler ve ey millet iyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti şeyhler , dervişler , müritler , mensuplar memleketi olamaz.En doğru ve en hakiki tarikat , tarikatı medeniyedir.Medeniyetin emir ve talep ettiğini yapmak insan olmak için kafidir.Rüesayı tarikat bu dediğim hakikatı bütün vüzuhiyle idrak edecek ve kendiliklerinden derhal tekkelerini kapayacak , müritlerinin artık vasılı rüşt olduklarını elbette kabul edeceklerdir.
ATATÜRK'ÜN KASTAMONU NUTKUNDAN(30 Ağustos 1925)
Hayrabolu 1829 ve 1878'de Rus,1912'de de Bulgar işgaline uğramıştır. 1. Dünya savaşından sonra önce müttefiklerin sonra da Yunanlılar'ın işgaline maruz kalmış ve 14 Kasım 1922'de düşman işgalinden kurtarılmıştır.

TARİHİ KÜLTÜREL ve ARKEOLOJİK DEĞERLER :

Hayrabolu, Trakya'nın en eski kasabalarından biridir. Hisar mahallesini çevreleyen kale daha Osmanlılar zamanında yok olmuştur. Ancak kalıntıları görülmektedir. Rüstem Paşa tarafından yaptırıldığı bazı kayıtlarda geçen hamamdan da sadece bir kubbe geri kalmıştır.

Günümüze ulaşamamış olan en önemli tarihi eserleri ise: Beyler Hanı Camii, İbrahim Çelebi Camii, İskender Paşa Camii, Gazi Süleyman Paşa Camii ile 12 adet mescit ve 2 adet köprüdür. Giray Han'larından Selamet Giray'a ait bir sarayın da Hayrabolu'da bulundudu ancak günümüze ulaşamadığı bildirilmektedir.

ÇELEBİ SULTAN MEHMET CAMİİ: (Paşa Camii ) Camii yaptıran Çelebi Sultan Mehmet, mimarı Hacı İvaz Paşa'dır. Caminin yapılış tarihi 1419'dur.

GÜZELCE HASAN BEY CAMİİ: 1486 yılında II. Beyazıt 'ın damadı Güzelce Hasan Bey tarafından yaptırılmıştır.

ÇARŞI CAMİİ: (Hasip Bey Camii) 1686-1687 yıllarında Kethüdazade Çorumlu Mustafa Bey yaptırmaya başlamış fakat ömrü yetmeyince Mehmet Hasib Bey tarafından yarı kağir olarak tamamlanmıştır.

SARBAN-I AHMET DERGAHI: Kanuni Sultan Süleyman'nın deve kolları komutanı ve cağının en büyük şairi Melami Pirlerinden Ahmed-i Sarban'ın Türbesidir. Kanuni (1526-1527) yıllarında türbenin yaptırılmasını ferman etmiştir.

HACILAR KÖPRÜSÜ: Ataullah Beyin Tekirdağ yolu ve Hayrabolu deresi üzerinde yaptırdığı altı gözden oluşan köprüdür.

Hayrabolu'nun Kabahöyük, Delibedir, Kadriye, köylerinde Höyükler ve tümülüsler bulunmaktadır. Hacılı Köyü "Tek Höyük" tümülüsünde yapılan kazılarda Roma dönemine ait Trakyalı bir savaşçıya ait yakma (kramasyon) mezar ortaya çıkarılmıştır.

İDARİ YAPI VE NÜFUS :

Sefer yolu üzerinde bulunuşu nedeniyle uzun yıllar, özellikle Kanuni devrinde at ve develerden kurulan savaş ikmal kollarına kışlak olmuştur.

Fetihten sonra Cerman Sancağına bağlanmış bir bucak merkezi iken 1849 yılında Tekirdağ'a bir ara (1866-1867) Lüleburgaz'a bağlanmışsa da 1867 yılında müstakil kaymakamlık haline gelen Hayrabolu 1868 ilçe oldu. Tekirdağ'ın 20 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Mulga Teşkilatı Esasiye Kanunun 89 maddesiyle il haline gelmesinden sonra da Hayrabolu Tekidağ'ın ilçesi olmuştur.

Hayrabolu ilçesi merkezi idari yönden 4 mahalleden ( Aydınevler, Hisar, İlyas, Kahya) meydana gelmektedir.

MAHALLİ İDARELER :

Hayrabolu ilçesinde biri ilçe merkezi ikisi de beldelerde (Çerkezmüsellim, Şalgamlı) olmak üzere üç belediye teşkilatı vardır. İlçeye 48 köy bağlıdır.

EĞİTİM VE KÜLTÜR :

Cumhuriyet öncesinde Hayrabolu'da bir Rüştiye ve Hayrabolu'nun Kadriye köyünde 1 iptidai mektebi bulunduğu tarihi kayıtlarda görülmektedir.
Hayrabolu ilçesinde 1 genel lise ,1 Anadolu lisesi, 1 Kız meslek lisesi 1 Endüstri Meslek Lisesi ve 24 adet ilköğretim okulu Halk Eğitim Merkezi, Çıraklık Eğitim Merkezi mevcut olup, toplam 6044 öğrenci eğitim görmektedir.
Hayrabolu ilçesinde Trakya Üniversitesine bağlı bir Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Meslek yüksek okulunun Seracılık ,Elektirik, otomotiv, büro yönetimi ve sekreterlik bölümleri vardır.
İlçede,Kredi Yurtlar Kurumuna bağlı 500 öğrenci kapasiteli yüksek okul öğrenci yurdu bulunmaktadır. Yurt 250'si Kız ve 250'si erkek öğrenci kalacak şekilde modern bir tarzda inşaa edilmiştir.
Hayrabolu Halk Eğitim Merkez Müdürlüğü 1979 tarihinde kurulmuş olup, İlçede Mesleki kurslar ve Genel Bilgi kurslarını düzenli olarak açmaktadır. Bugüne kadar 4071 vatandaşa kurs belgeleri verilmiştir.
İlçede okullaşma oranı %100 'dür. İlçede 11 ana sınıfında, 7 öğretmen ve 144 öğrenci bulunmaktadır. İlköğretimde 57 okul ve 4838 öğrenci 173 öğretmen vardır. Toplam derslik sayısı 284'tür. İlköğretimde şehirde 30.8 ,köylerde 24.3 öğrenciye 1 öğretmen düşmektedir.

Taşımalı ilköğretimde 16 taşıma merkezi, 35 taşınan okul mevcuttur. İlçede 4 orta öğretim okulu mevcuttur. İki genel ortaöğretim okulunda 405 öğrenci, 25 öğretmen 2 Mesleki ve Teknik orta öğretim okulunda 366 öğrenci, 30 öğretmen mevcuttur.
İlçede öğrencilerin %52.5 ' i genel orta öğretime, %47.5' i mesleki ve teknik okullara devam etmektedir.

Hayrabolu ilçesinde Belediye Başkanlığı bünyesinde amatörce tiyatro ve folklor çalışmaları sürdürülmektedir. Tiyatro ve folklor ekipleri yurt içi ve yurt dışı şenlik ve festivallere katılmaktadır.

SAĞLIK HİZMETLERİ :

Hayrabolu ilçesinde sağlık hizmetleri 1923 yılına kadar sağlık kurumu olarak 5 yataklı Özel İdare Dispanseri ve Hükümet Tabipliği vardı. 1955 yılında 10 yataklı Sağlık Merkezi açıldı.
1983 yılında sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesinde sonra, Hükümet Tabipliği Sağlık Ocağına dönüştürülmüştür.

Çerkezmüsellim , Dambaslar, Susuzmüselim Köyleri Sağlık Ocakları 1983, Lahna ve Şalgamlı Sağlık Ocakları 1994 yılında faaliyete geçmiştir.
Hayrabolu Verem Savaş Dispanseri 1967 yılında açıldı. Hayrabolu'da Verem Savaş Dispanseri Merkez Sağlık Ocağı ile beraber aynı binada hizmet vermektedirler.
Hayrabolu Devlet Hastanesi 50 yatak kapasiteli olup 1996 yılında hizmete açılmıştır.

ULAŞIM :
Tekirdağ ilinin kuzey batısında olan Hayrabolu Tekirdağ'a 54 km uzaklıktadır. İstanbul TEM, Edirne, demir yoluna Alpullu istasyonundan 19 km'lik kara yolu ile bağlanmaktadır. Aynı yolun uzantısı D-100 karayoluna ulaşır.

EKONOMİK DURUM :
İlçe topraklarının verimi yüksek olduğundan yörenin en önemli tarımsal üretim merkezi durumundadır. Şeker pancarı, buğday, ayçiçeği üretimin yüksek olduğu Hayrabolu'da buna bağlı olarak ayçiçeği yağı fabrikaları ile un fabrikaları bulunmaktadır. Gıda sektöründe 10 sanayi kuruluşu vardır. Şeker pancarını işleyen Alpullu şeker fabrikası hemen Hayrabolu'nun yakınında bulunmaktadır.
Hayrabolu'da 1990 yılı başlarında tarıma dayalı küçük çaplı sanayileşme girişimleri görülmektedir. Küçük sanayi sitesinde bulunan özel girişimcilerin ürettiği tarım araçları ve makineleri yurt içi ve yurt dışında kolayca Pazar bulabilmektedir.

Hayrabolu'da hayvancılık da önemli bir yer tutmaktadır. Sığır, koyun besiciliği ileri durumdadır.1991 yılında ilçenin tüm süt müstahsillerini bir araya getiren Hayrabolu Süt Birliğine süt üreticileri tarafından günlük ortalama 35 ton süt teslim edilmektedir. Toplanan sütler süt üretimi yapan firma ve şirketlere pazarlamaktadır. Bu kuruluş, ilçeye ekonomik bir canlılık getirirken, Birliğe üye köylerin teslim ettikleri süt miktarları üzerinden köy muhtarlık bütçelerine nakdi pay ayrılmaktadır.

Hayrabolu ızgara köftesi, yoğurdu, peyniri ve "Hayrabolu Tatlısı" ile meşhur olup bu ürünler ekonomiye artı bir katkı getirmektedir.

HAYRABOLU KÜÇÜK SANAYİİ SİTESİ:
1980 yılında faaliyete geçmiştir. 160 işyeri ve sosyal tesislerinden oluşan site 88.817 m2lik bir alanda kuruludur.

HAYRABOLU ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ:
01.06.1994 Tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığının onayı ile tescil edilmiş Hayrabolu Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyeti; Hayrabolu Belediyesi, Tekirdağ İl Özel İdaresi ve Hayrabolu Ticaret ve Sanayi Odasının ortaklığında kurulmuştur. Hayrabolu OSB ‘si, Türkiye’nin en iyi sektörel planlaması, 40 lt/sn kullanım suyu, kullanıma hazır elektriği ve % 95 bitirilmiş alt yapısı ile sanayici ve iş adamlarının hizmetine sunulmuştur. OSB’ de en küçüğü 4 bin en büyüğü 30 bin m2 parsellere sahip toplam 105 sanayi parseli mevcuttur. Yer tahsis çalışmaları için Hayrabolu Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyetinin 0 282 315 44 71 nolu telefonundan her konuda bilgi alınabilir.

HAYRABOLU AYÇİÇEĞİ FESTİVALİ: (ağustos şenlikleri)

İlçede 1991 yılından itibaren her yıl Ağustos ayının ikinci haftası yapılan Ağustos Şenlikleri yerini 2004 yılından itibaren Hayrabolu Ayçiçeği Festivali olarak Değişmiştir. Festivalin simgesi olarak yörede oldukça fazla yetişen ayçiçeği kabul edilmiştir.

TURİZM :

Şehrin turizm yönünden belli bir aşırılığı olmamakla birlikte Trakya’nın en eski yerleşim bölgelerinden biridir. İlçede Osmanlı döneminden kalma Çelebi Sultan Mehmet Camii, Güzelce Hasan Bey Camii, Ömer Efendi Camii, Çarşı Camii, Sarbanı Ahmet Dergahı, Hacılar Köprüsü görülmeye değer eserleridir.
Hayrabolu ilçe göleti, Karabürçek ,Kutlugün Köy koruları ile Örey Köyü mesire yerinde aileler piknik yapabilmektedirler.

Resım,yazı,sıır vb dokumanlarınızı gonderın yayınlayalım...

ıletısım : onc37@mynet.com

fen bilgisi